Nefes alma ve hücrelere oksijen ulaştırılması i̇nsan vücudu için en hayati fonksiyondur. Eğer burun tıkanıklığı nedeni ile yeterince nefes alınamaz ve hücrelere yeterince oksijen ulaşamaz ise vücutta çeşitli sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Burun tıkanıklığının nedenleri beş ana kategoride incelenebilir.
- Anatomik bozukluklar; septum deviasyonu, alar yetmezlik, konka hipertrofisi (burun eti büyümesi), konka bülloza. Bu problemler tipik olarak genetik olmasının yanısıra ilk iki durum burun travması sonrası da oluşabilmektir.
- Atopi (Allerjik bünye); alerjik bünye epitel tabaka olarak adlandırdığımız burun boşluğunu döşeyen tabakada yer alan bezlerde (gland) ödem ve şişmeye yol açarak hava yolunu tıkar. Bu bezler özellikle konkalar ve septal swell body olarak adlandırdığımız yapılarda yoğun olarak bulunur.
- Burun kitlesi veya burun polipleri; Burun tıkanıklığının yanı sıra burun kanaması, yüzde ağrı/basınç hissi, baş ağrısı, koku almada azalma veya tamamen kaybı gibi şikayetlere yol açabilir. Çocuk ve erişkinler de görülen kitleler iyi veya kötü huylu olabilir, ancak erken teşhis edilir ise tedaviye mükemmel yanıt alınabilir.
- Adenoid hipertrofisi (geniz eti büyümesi);Çocuklarda oldukça sık görülen bu durum i̇leri derecede burun tıkanıklıklarına yol açabilir. Geniz eti tipik olarak dört yaşından sonra küçülmeye başlar. Bademcikler gibi geniz eti de bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ancak i̇ki yaşından sonra fonksiyonların yok denecek kadar azdır. Geniz eti büyümesi burun tıkanıklığının yanı sıra orta kulakta sıvı birikimi ve kronik sinüzit hastalıklarına da yol açmaktadır.
- Vazomotor rinit (VMR); Burun tıkanıklığının muhtemelen en karmaşık nedenidir. VMR burun kan akımını kontrol eden otonom sinir sisteminin denge/oranının bozulması sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. VMR, aralıklı olarak tek taraflı burun tıkanıklığına yol açar. Burun tıkanıklığı, gün içerisinde ara ara düzelse de her zaman sırt üstü ve yan yatar pozisyonda tek taraflı olarak çok belirginleşir.
Genel olarak değerlendirildiğinde burun tıkanıklığı şikayeti ile başvuran bir hastada yukarıda bahsedilen beş faktörün kombinasyonundan oluşan bir tanı konulmaktadır.
